کالاهای صادراتی ایران ارزشمندتر شدند | چرا کالاهای ایرانی در جهان ارزش کمتری دارد؟

به‌گزارش همشهری آنلاین، یکی از مشکلات ایران در حوزه صادرات تجاری کم ارزش‌تربودن کالاهای صادراتی ایران درمقابل کالاهای وارداتی سایرکشورها است. علت این موضوع این است که ایران عمدتا صادرکننده موادخام و محصولات طبیعی است اما در مقابل بخش عمده کالاهای که وارد می‌کند شامل کالاهایی است که تکنولوژی بالاتری دارند. آن طورکه آمارها نشان می‌دهد در ۹ماهه امسال واردات کالاهایی شامل قطعات منفصله اتومبیل‌های سواری و گوشی تلفن همراه هوشمند سهم زیادی از سبد کالاهای وارداتی داشته‌اند و در عین حال هزینه واردات آنها نیز افزایش یافته است. به‌طور مثال فقط ۲میلیارد دلار از سبد کالاهای وارداتی ایران شامل گوشی‌های تلفن همراه می‌شود.

این موضوع از جنبه‌های مختلف اقتصادی و حتی از جنبه اثرگذاری بر بازار ارز مهم است به همین دلیل بسیاری از اقتصاد دانان بر این باورند که اقتصاد ایران باید از خام فروشی فاصله بگیرد و به سمت تولید و صادرات کالاهایی برود که ارزش افزوده بالاتری دارد و سهم دانش و تکنولوژی در این کالاها بیشتر مواد محصولات خام است.

تفاوت قیمت کالاهای صادراتی و واراداتی

آن طور که آمارها نشان می‌دهد در ۹ماهه سال‌جاری بیش از ۲۸میلیون‌ و۷۰۰هزار تن کالا به ارزش ۴۸میلیارد و۴۲۰میلیون دلار وارد کشور شده درحالی‌که در همین مدت ۱۰۱میلیون ‌و۹۰۴هزار تن کالای غیرنفتی به ارزش ۳۶میلیارد و۴۳۰میلیون دلار به خارج ازکشور صادر شده است.

این ارقام به‌معنای آن است که متوسط ارزش هر تن کالای صادراتی در حدود ۳۵۸دلار است درحالی‌که متوسط هر تن کالایی که ایران وارد می‌کند ۱۶۸۳دلار است. همه اینها یعنی اینکه مخارج واردات بیشتر از درآمد صادرات است و کالاهایی که از ایران به بازارهای جهانی صادر می‌شود نسبت به کالاهایی که وارد ایران می‌شود قیمت کمتری دارد و یا به بیانی کم‌ارزش‌تر است. ضمن اینکه که متوسط ارزش هر تن کالاهای صادراتی ایران در ۹ماهه امسال ۲۱.۵درصد کاهش یافته است.

نگاهی دقیق‌تر به آمار رشد قیمت کالاهای وارداتی و صادراتی بر حسب قیمت دلاری‌شان نشان می‌دهد در اکثر مواقع رشد قیمت کالاهای وارداتی سریع‌تر از کالاهای صادراتی بوده است. این در حالی است که قیمت دلاری کالاهای صادراتی به‌طور متناوب کاهش یافته و این رویه در طول سال‌های گذشته به‌طور مداوم تکرار شده است.

بیشتر بخوانید

رتبه ایران در بازار جهانی صنایع دفاعی کجاست؟ | پایان انحصار آمریکا در بازار تسلیحات

بهبود قیمت کالاهای صادراتی

در شرایطی که ارزش کالاهای صادراتی ایران نسبت به حجم یا تناژ کالاهایی که صادر می‌شود در طول سال‌های گذشته عموما کمتر از ارزش کالاهای وارداتی بوده تازه‌ترین اطلاعات مرکز آمار ایران نشان می‌دهد این نسبت در طول ماه‌های گذشته بهبود یافته است.

طبق این اطلاعات شاخص قیمت کالاهای صادراتی در پاییز۱۴۰۲ نسبت به فصل قبل ۲درصد و نسبت به فصل مشابه سال قبل از نظر دلاری ۳.۴درصد افزایش داشته است.

از نظر ریالی نیز در فصل پاییز شاخص قیمت کل کالاهای صادراتی نسبت به فصل قبل ۳.۷درصد و نسبت به فصل مشابه سال قبل ۲۸.۱درصد افزایش نشان می‌دهد.

این اطلاعات همچنین نشان می‌دهد میزان رشد قیمت کالاهایی نظیر ماشین‌آلات، وسایل مکانیکی و برقی در پاییز امسال نسبت به پاییز پارسال بیشتر از سایر محصولات بوده و قیمت صادراتی این محصولات بیشتر از ۳۳.۴درصد افزایش داشته است. بعد از آن محصولاتی نظیر سیمان، گچ، پنبه نسوز و مصنوعات ساخته شده توسط این مواد با ۱۴.۵درصد افزایش قیمت در رتبه بعدی قرار گرفته وکالاهایی نظیر چربی‌ها و روغن‌های حیوانی و نباتی با افزایش ۱۲.۴درصدی در رتبه سوم قرار گرفته‌اند. از دیگر محصولاتی که در این مدت با افزایش قیمت مواجه شده‌اند و در عین حال وزن زیادی در سبد صادراتی ایران دارد می‌توان به محصولات معدنی و صنایع غذایی اشاره کرد. طبق اطلاعات مرکز آمار قیمت صادراتی محصولات معدنی در پاییز امسال نسبت به پاییز پارسال ۸.۶درصد و محصولات غذایی۶.۹درصد افزایش داشته است.

درصد تغییر شاخص قیمت کالاهای صادراتی در پاییز امسال - درصد